Jak wyjaśnić po niemiecku, po co lub dlaczego coś zrobiłaś/-eś? Użyj zdania okolicznikowego celu! W tej lekcji nauczysz się, jak je zbudować na dwa różne sposoby, a także gdzie wstawić czasownik w takim zdaniu. Przetestuj na koniec swoją wiedzę, robiąc ćwiczenia na zdania okolicznikowe celu.
Nie masz czasu i nerwów na gramatykę? Nie jesteś sam/ sama, ale na szczęście jest na nią szybki, skuteczny i przyjemny sposób! Odkryj moją autorską i prostą metodę tutaj.
Zdania okolicznikowe celu w języku niemieckim – szybka definicja
Za pomocą zdania okolicznikowego celu (Finalsatz) wyrazisz cel / zamiar jakiejś czynności. Odpowiada ono na pytania: po co? dlaczego? w jakim celu? Zobacz:
Po co myjesz okna?
- „Ich putze die Fenster, damit sie sauber sind.“ / „Myję okna, żeby były czyste.“
Finalsatz zbudujesz łatwo na dwa sposoby. Jak? Sprawdź sam/-a.
Tak zbudujesz zdanie okolicznikowe celu – krok po kroku
Jeśli chcesz zbudować zdanie okolicznikowe celu, to musisz użyć spójnika „damit” lub konstrukcji „um…zu”. Kiedy wybrać którą opcję? Zaraz Ci to wyjaśnię.
Zdania z „damit” – przykłady
Zdania z „damit” (aby, żeby) można użyć w każdej konstrukcji – bez znaczenia, czy mówimy o tej samej czy o dwóch różnych osobach (podmiotach) w zdaniu głównym i pobocznym. Spójrz na te przykłady zdań z „damit”:
- „Wir helfen den Kindern beim Aufräumen, damit wir früher nach Berlin losfahren.“ / „Pomożemy dzieciom przy sprzątaniu, żebyśmy szybciej wyruszyli do Berlina.” (my pomożemy, my szybciej wyruszymy – taki sam podmiot)
- „Er kauft viel Gemüse, damit seine Frau gesund kochen kann.“ / „On kupuje dużo warzyw, żeby jego żona mogła zdrowo gotować.” (on kupuje, ona gotuje – dwa różne podmioty)
- „Jan telefoniert jede Woche mit seiner Mutter, damit sie sich keine Sorgen macht.“ / „Jan dzwoni co tydzień do swojej mamy, żeby się nie martwiła.”
- „Damit ihn alle verstehen, spricht er laut.“ / „Żeby wszyscy go zrozumieli, on mówi głośno.“ (część z „damit” może też rozpoczynać zdanie)
Zdania z „um…zu” – przykłady
Zdania z „um…zu” (aby, żeby) są podobne do tych z „damit”, jeśli chodzi o znaczenie. Jednak zdania z „um…zu” użyjesz, tylko wtedy, gdy mówisz o jednej i tej samej osobie (ten sam podmiot w zdaniu głównym i pobocznym), np.:
- „Ich fahre in den Urlaub, um mich zu erholen.“ / „Jadę na urlop, żeby odpocząć.“ (ja jadę, ja chcę odpocząć – ten sam podmiot)
Ok, tylko jak dokładnie zbudować zdanie z „um…zu”? Zapamiętaj, że jest to konstrukcja bezokolicznikowa:
- zdanie główne: podmiot + odmieniony czasownik na 2. miejscu (standardowo),
- zdanie poboczne: „um” + reszta zdania + „zu” + bezokolicznik (nie ma tu podmiotu!)
Zobacz to na przykładzie:
- „Er arbeitet, um Geld zu verdienen.“ / „On pracuje, żeby
(on)zarobić pieniądze.“ - „Das Kind lernt fleißig, um eine gute Note zu bekommen.“ / Dziecko uczy się pilnie, żeby
(ono)dostać dobrą ocenę.“ - „Marta geht zur Oma, um ihr beim Kochen zu helfen.“ / „Marta idzie do babci, żeby
(ona)pomóc jej przy gotowaniu.”
„Z tym e-bookiem nie da się nie zrozumieć gramatyki!” -to jeden z setek Waszych komentarzy.♥ Ty też możesz w końcu ogarnąć gramatykę – szybciej i przyjemniej, niż Ci się wydaje. ➭ Kliknij tutaj i rozhulaj Twój niemiecki! 
Szyk w zdaniu okolicznikowym celu – prosta zasada
W zdaniu pobocznym z „damit” czasownik jest na końcu (szyk końcowy). W zdaniu głównym czasownik jest na 1. lub 2. miejscu (szyk przestawny lub prosty) – w zależności od którego zdania zaczniesz, np.:
- „Ich kaufe meiner Schwester Blumen, damit sie sich freut.“ / „Kupię mojej siostrze kwiaty, żeby się cieszyła.“ (szyk prosty + końcowy)
- „Damit meine Schwester sich freut, kaufe ich ihr Blumen.“ / „Żeby moja siostra się cieszyła, kupię jej kwiaty.“ (szyk końcowy + przestawny)
Zdanie z „um…zu” jest możliwe tylko w jednej wersji:
- „Ich fahre nach Spanien, um da zu arbeiten.“ / „Jadę do Hiszpanii, żeby tam pracować.“ (szyk prosty + szyk końcowy)
„Um in Spanien zu arbeiten, fahre ich dahin.“ / „Aby pracować w Hiszpanii, jadę tam.“
Zdania okolicznikowe celu – podsumowanie
- Zdanie okolicznikowe celu opisuje cel jakiejś czynności i odpowiada na pytania po co? dlaczego? w jakim celu?
- Zdanie takie można zbudować za pomocą spójnika „damit” lub konstrukcji „um…zu”.
- Zdania z „um…zu” używa się, jeśli podmiot jest ten sam, a zdania z „damit” jeśli są dwa różne podmioty.
- Zdania z „um…zu” to konstrukcje z bezokolicznikiem na końcu zdania.
Zdania okolicznikowe celu – ćwiczenia
Chcesz poćwiczyć zdania z” damit” i “um…zu” w języku niemieckim? Tutaj znajdziesz interaktywne ćwiczenia na różne typy zdań okolicznikowych celu w języku niemieckim.
Loading...